മഹാത്മ ഗാന്ധി തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി
ഭാരതത്തിലെ ഗ്രാമീണ മേഖലയിലുള്ളവർക്ക് തൊഴിൽ സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കുന്നതിനായി നടപ്പിലാക്കിയ ബൃഹത്തായ പദ്ധതിയാണ് മഹാത്മ ഗാന്ധി ദേശീയ ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി (MGNREGS). 2005-ൽ പാർലമെന്റ് പാസാക്കിയ നിയമപ്രകാരമാണ് (MGNREGA) ഈ പദ്ധതി നിലവിൽ വന്നത്.
ഈ പദ്ധതിയുടെ പ്രധാന സവിശേഷതകളും ഗുണങ്ങളും താഴെ പറയുന്നവയാണ്:
1. 100 ദിവസത്തെ തൊഴിൽ ഉറപ്പ്
ഒരു സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ കുറഞ്ഞത് 100 ദിവസത്തെ കൂലിപ്പണി ഓരോ ഗ്രാമീണ കുടുംബത്തിനും നൽകാൻ ഈ പദ്ധതി ഗവൺമെന്റിനെ ബാധ്യസ്ഥമാക്കുന്നു. അവിദഗ്ധമായ ശാരീരിക അധ്വാനം ആവശ്യമുള്ള ജോലികളാണ് ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത്.
2. സ്ത്രീ ശാക്തീകരണം
തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതിയിലെ ഗുണഭോക്താക്കളിൽ വലിയൊരു ശതമാനം സ്ത്രീകളാണ്. സ്ത്രീകൾക്കും പുരുഷന്മാർക്കും തുല്യവേതനം ഉറപ്പാക്കുന്നു എന്നത് ഈ പദ്ധതിയുടെ ഏറ്റവും വലിയ നേട്ടങ്ങളിലൊന്നാണ്. ഗ്രാമീണ സ്ത്രീകളുടെ സാമ്പത്തിക സ്വയംപര്യാപ്തതയ്ക്ക് ഇത് വലിയ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.
3. ജോലി ലഭിക്കാനുള്ള അവകാശം
അപേക്ഷ നൽകി 15 ദിവസത്തിനുള്ളിൽ ജോലി നൽകിയിരിക്കണം എന്നാണ് നിയമം. ജോലി നൽകാൻ സാധിച്ചില്ലെങ്കിൽ അപേക്ഷകന് 'തൊഴിലില്ലായ്മ വേതനം' (Unemployment Allowance) നൽകാൻ സർക്കാർ ബാധ്യസ്ഥമാണ്.
4. പ്രാദേശിക വികസനം
ഗ്രാമങ്ങളിലെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനത്തിന് ഈ പദ്ധതി വലിയ സംഭാവനകൾ നൽകുന്നു:
- കുളങ്ങളും കിണറുകളും നിർമ്മിക്കൽ (ജലസംരക്ഷണം).
- തരിശുഭൂമി കൃഷിയോഗ്യമാക്കൽ.
- ഗ്രാമീണ റോഡുകളുടെ നിർമ്മാണം.
- മണ്ണൊലിപ്പ് തടയാനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ.
5. വേതന വിതരണം
തൊഴിലാളികളുടെ വേതനം നേരിട്ട് അവരുടെ ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടുകളിലേക്കോ പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് അക്കൗണ്ടുകളിലേക്കോ ആണ് നൽകുന്നത്. ഇത് അഴിമതി ഒഴിവാക്കാനും സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കാനും സഹായിക്കുന്നു.
കേരളത്തിലെ പ്രത്യേകതകൾ
കേരളത്തിൽ കുടുംബശ്രീ മുഖേനയാണ് ഈ പദ്ധതി ഭംഗിയായി ഏകോപിപ്പിക്കുന്നത്. കാർഷിക മേഖലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവർത്തനങ്ങളിലും (ഉദാഹരണത്തിന്: തെങ്ങ് തടമെടുക്കൽ, മഴക്കുഴികൾ നിർമ്മിക്കൽ) കേരളത്തിൽ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി സജീവമാണ്.
ഭാരതത്തിലെ ഗ്രാമീണ മേഖലയിലുള്ളവർക്ക് തൊഴിൽ സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കുന്നതിനായി നടപ്പിലാക്കിയ ബൃഹത്തായ പദ്ധതിയാണ് മഹാത്മ ഗാന്ധി ദേശീയ ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി (MGNREGS). 2005-ൽ പാർലമെന്റ് പാസാക്കിയ നിയമപ്രകാരമാണ് (MGNREGA) ഈ പദ്ധതി നിലവിൽ വന്നത്.
ഈ പദ്ധതിയുടെ പ്രധാന സവിശേഷതകളും ഗുണങ്ങളും താഴെ പറയുന്നവയാണ്:
1. 100 ദിവസത്തെ തൊഴിൽ ഉറപ്പ്
ഒരു സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ കുറഞ്ഞത് 100 ദിവസത്തെ കൂലിപ്പണി ഓരോ ഗ്രാമീണ കുടുംബത്തിനും നൽകാൻ ഈ പദ്ധതി ഗവൺമെന്റിനെ ബാധ്യസ്ഥമാക്കുന്നു. അവിദഗ്ധമായ ശാരീരിക അധ്വാനം ആവശ്യമുള്ള ജോലികളാണ് ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത്.
2. സ്ത്രീ ശാക്തീകരണം
തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതിയിലെ ഗുണഭോക്താക്കളിൽ വലിയൊരു ശതമാനം സ്ത്രീകളാണ്. സ്ത്രീകൾക്കും പുരുഷന്മാർക്കും തുല്യവേതനം ഉറപ്പാക്കുന്നു എന്നത് ഈ പദ്ധതിയുടെ ഏറ്റവും വലിയ നേട്ടങ്ങളിലൊന്നാണ്. ഗ്രാമീണ സ്ത്രീകളുടെ സാമ്പത്തിക സ്വയംപര്യാപ്തതയ്ക്ക് ഇത് വലിയ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.
3. ജോലി ലഭിക്കാനുള്ള അവകാശം
അപേക്ഷ നൽകി 15 ദിവസത്തിനുള്ളിൽ ജോലി നൽകിയിരിക്കണം എന്നാണ് നിയമം. ജോലി നൽകാൻ സാധിച്ചില്ലെങ്കിൽ അപേക്ഷകന് 'തൊഴിലില്ലായ്മ വേതനം' (Unemployment Allowance) നൽകാൻ സർക്കാർ ബാധ്യസ്ഥമാണ്.
4. പ്രാദേശിക വികസനം
ഗ്രാമങ്ങളിലെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനത്തിന് ഈ പദ്ധതി വലിയ സംഭാവനകൾ നൽകുന്നു:
- കുളങ്ങളും കിണറുകളും നിർമ്മിക്കൽ (ജലസംരക്ഷണം).
- തരിശുഭൂമി കൃഷിയോഗ്യമാക്കൽ.
- ഗ്രാമീണ റോഡുകളുടെ നിർമ്മാണം.
- മണ്ണൊലിപ്പ് തടയാനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ.
5. വേതന വിതരണം
തൊഴിലാളികളുടെ വേതനം നേരിട്ട് അവരുടെ ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടുകളിലേക്കോ പോസ്റ്റ് ഓഫീസ് അക്കൗണ്ടുകളിലേക്കോ ആണ് നൽകുന്നത്. ഇത് അഴിമതി ഒഴിവാക്കാനും സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കാനും സഹായിക്കുന്നു.
കേരളത്തിലെ പ്രത്യേകതകൾ
കേരളത്തിൽ കുടുംബശ്രീ മുഖേനയാണ് ഈ പദ്ധതി ഭംഗിയായി ഏകോപിപ്പിക്കുന്നത്. കാർഷിക മേഖലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവർത്തനങ്ങളിലും (ഉദാഹരണത്തിന്: തെങ്ങ് തടമെടുക്കൽ, മഴക്കുഴികൾ നിർമ്മിക്കൽ) കേരളത്തിൽ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി സജീവമാണ്.
