ബെയ്ജിംഗ്: ഇന്ത്യയിലെ ബ്രഹ്മപുത്ര നദിക്ക് കുറുകെ, ടിബറ്റിൽ ചൈന നിർമ്മിക്കുന്ന പുതിയ വൻകിട അണക്കെട്ട് ഇന്ത്യയിൽ വലിയ ആശങ്കകൾക്ക് വഴിവെച്ചിരിക്കുകയാണ്. ഈ പദ്ധതി ഭാവിയിൽ ഒരു ‘ജലയുദ്ധത്തിന്’ കാരണമാകുമോ എന്ന ഭയം വ്യാപകമാണ്. ടിബറ്റിലെ യാർലുങ് സാങ്‌പോ നദിയിലാണ് ചൈന ഈ വൻകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി ആരംഭിച്ചത്. ഇന്ത്യയിൽ ഈ നദി ബ്രഹ്മപുത്ര എന്ന പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്.
2025 ജൂലൈയിൽ നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ച ഈ അണക്കെട്ട് പൂർത്തിയാകുന്നതോടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതിയായി ഇത് മാറും. ചൈനയുടെ കാർബൺ ന്യൂട്രാലിറ്റി ലക്ഷ്യങ്ങൾ നേടുക, ടിബറ്റ് മേഖലയുടെ സാമ്പത്തിക വികസനം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക എന്നിവയാണ് പദ്ധതിയുടെ ഔദ്യോഗിക ലക്ഷ്യങ്ങൾ. എങ്കിലും, ഈ അണക്കെട്ട് ബ്രഹ്മപുത്ര നദിയിലെ ജലത്തിന്റെ ഒഴുക്കിനെ സാരമായി ബാധിക്കുമെന്നാണ് ഇന്ത്യയുടെ ആശങ്ക.
ഇന്ത്യയിലെയും ബംഗ്ലാദേശിലെയും ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ കൃഷി, കുടിവെള്ളം, ഉപജീവനമാർഗ്ഗം എന്നിവയ്ക്കായി ബ്രഹ്മപുത്രയെ ആശ്രയിക്കുന്നുണ്ട്. വേനൽക്കാലത്ത് ജലത്തിന്റെ ഒഴുക്ക് കുറയുന്നത് കാർഷിക മേഖലയ്ക്ക് വലിയ തിരിച്ചടിയാകുമെന്ന് വിദഗ്ദ്ധർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. മറുവശത്ത്, അപ്രതീക്ഷിതമായി വലിയ അളവിൽ വെള്ളം തുറന്നുവിട്ടാൽ അത് ഇന്ത്യയുടെ വടക്കുകിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ വലിയ വെള്ളപ്പൊക്കത്തിനും കാരണമായേക്കാം.
ഈ പദ്ധതിക്ക് കാര്യമായ പാരിസ്ഥിതിക, ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ അപകടസാധ്യതകളുണ്ടെന്നും വിലയിരുത്തലുണ്ട്. ഭൂകമ്പ സാധ്യത കൂടുതലുള്ള ഹിമാലയൻ മേഖലയിലാണ് അണക്കെട്ട് നിർമ്മിക്കുന്നത്. ഇത് ഗുരുതരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾക്ക് ഇടയാക്കിയേക്കാം.
അന്താരാഷ്ട്ര നിയമങ്ങൾ അനുസരിച്ച് നദീജലം പങ്കിടുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഇന്ത്യയും ചൈനയും തമ്മിൽ വ്യക്തമായ കരാറുകളില്ല. അതിനാൽ നദീജലം ഒരു രാഷ്ട്രീയ ആയുധമായി ഉപയോഗിക്കാനുള്ള സാധ്യത തള്ളിക്കളയാനാവില്ലെന്ന് വിദഗ്ദ്ധർ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നു. ഈ ആശങ്കകൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനായി ചൈനയുമായി നിരന്തരമായ ചർച്ചകൾ നടത്തണമെന്ന് ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ ആവശ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അതേസമയം, അണക്കെട്ട് താഴെയുള്ള രാജ്യങ്ങളെ ദോഷകരമായി ബാധിക്കില്ലെന്നാണ് ചൈനയുടെ നിലപാട്.
