അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിന്റെ പുതിയ ആണവ നിർദ്ദേശം ഇറാൻ പരമോന്നത നേതാവ് ആയത്തുല്ല അലി ഖമേനി തള്ളി. യുറേനിയം സമ്പുഷ്ടീകരണം തുടരുമെന്നും അതിന് അമേരിക്കയുടെ അനുമതി ആവശ്യമില്ലെന്നും ഖമേനി വ്യക്തമാക്കി. ഇത് ഇറാനും പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ആണവ ചർച്ചകളെ കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണമാക്കുമെന്നാണ് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നത്.
പ്രധാന വിവരങ്ങൾ:
* ട്രംപിന്റെ ഭീഷണി: ആണവ പദ്ധതി സംബന്ധിച്ച് കരാറിലെത്തിയില്ലെങ്കിൽ ഇറാനിൽ ബോംബാക്രമണം നടത്തുമെന്നും ഇരട്ട തീരുവ ഏർപ്പെടുത്തുമെന്നും ട്രംപ് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നു. അമേരിക്കയുമായുള്ള നേരിട്ടുള്ള ചർച്ചകൾ ഇറാൻ നിരസിച്ചതിന് പിന്നാലെയാണ് ട്രംപിന്റെ ഈ ഭീഷണി.
* ഇറാന്റെ നിലപാട്: സമാധാനപരമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി യുറേനിയം സമ്പുഷ്ടീകരണം തുടരുമെന്ന് ഇറാൻ ആവർത്തിച്ചു. ആണവായുധങ്ങൾ നിർമ്മിക്കാൻ തങ്ങൾക്ക് ഉദ്ദേശ്യമില്ലെന്നും, എന്നാൽ ആണവ സാങ്കേതികവിദ്യ വികസിപ്പിക്കാനുള്ള തങ്ങളുടെ അവകാശം ഉപേക്ഷിക്കില്ലെന്നും ഇറാൻ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി അബ്ബാസ് അരഘ്ചി വ്യക്തമാക്കി. ആണവ കേന്ദ്രങ്ങൾക്ക് നേരെ ആക്രമണം നടത്തിയാൽ ഇസ്രായേൽ ഖേദിക്കേണ്ടി വരുമെന്നും ഇറാൻ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിട്ടുണ്ട്.
* ചർച്ചകളുടെ പുരോഗതി: ഒമാന്റെ മധ്യസ്ഥതയിൽ ഇറാനും അമേരിക്കയും തമ്മിൽ ആണവ ചർച്ചകൾ നടക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, യുറേനിയം സമ്പുഷ്ടീകരണത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ഇപ്പോഴും തർക്കം നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്. ഇറാൻ ആണവായുധ ശേഷി കൈവരിക്കുന്നത് മേഖലയിൽ അസ്ഥിരതയുണ്ടാക്കുമെന്നും ഇസ്രായേലിന് ഭീഷണിയാകുമെന്നും അമേരിക്ക ആശങ്കപ്പെടുന്നു.
* യുറേനിയം സമ്പുഷ്ടീകരണം: യുഎൻ ആണവ നിരീക്ഷണ സംഘം (IAEA) പുറത്തുവിട്ട റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രകാരം, ഇറാൻ ആണവായുധം നിർമ്മിക്കാൻ ആവശ്യമായ യുറേനിയം ശേഖരിച്ചിട്ടുണ്ട്. 90% സമ്പുഷ്ടീകരണം എന്ന നിലവാരത്തിന് അടുത്താണ് ഇറാൻ ഇപ്പോൾ. ഇത് ആഗോളതലത്തിൽ വലിയ ആശങ്കകൾക്ക് വഴിവെച്ചിട്ടുണ്ട്.
* ആണവ കരാറിന്റെ ചരിത്രം: 2015-ൽ അമേരിക്ക, ബ്രിട്ടൻ, ഫ്രാൻസ്, ജർമ്മനി, റഷ്യ, ചൈന എന്നീ രാജ്യങ്ങളും ഇറാനും തമ്മിൽ ഒരു ആണവ കരാറിൽ ഒപ്പുവെച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ 2018-ൽ ട്രംപ് ഭരണകൂടം ഈ കരാറിൽ നിന്ന് ഏകപക്ഷീയമായി പിന്മാറുകയും ഇറാനുമേൽ വീണ്ടും ഉപരോധങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു. ഇതിനുശേഷം, ഇറാൻ തങ്ങളുടെ ആണവ പദ്ധതിയിലെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുകയായിരുന്നു.
നിലവിലെ സാഹചര്യത്തിൽ, ഇറാൻ ആണവ സമ്പുഷ്ടീകരണം തുടരുമെന്ന ഖമേനിയുടെ പ്രഖ്യാപനം ആഗോളതലത്തിൽ വലിയ വെല്ലുവിളികൾ ഉയർത്തുന്നു. ഇത് പശ്ചിമേഷ്യയിലെ സംഘർഷങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ ആക്കം കൂട്ടാനും സാധ്യതയുണ്ട്.
